بازگشت
دایره های نفوذ طالبان و چاره اندیشی حکومت
محمد اسحاق فیاض محمد اسحاق فیاض

 باگرم شدن هوا خشونت ها نیز رو به افزایش است و به همین دلیل نگرانی های امنیتی در سطح کشور زیاد شده است، زیرا گروههای افراطی برای انجام خشونت از هیچ راهی دریغ نمی کنند، از نفوذ در دستگاه امنیتی گرفته تا مساجد و مدارس دینی و استفاده از احساسات مذهبی مردم، دست به فعالیت های افراطی گری می زنند.

گروه طالبان با استفاده از احساسات مردم برای بکاری اهداف و خواسته های خود درراستای خشونت، آن را یکی از مهمترین عوامل برای موفقیت خود می داند و به همین دلیل بیشترین تلاش را در این زمینه کرده است و در این میان تعدادی از ملاامامان طالبان را در این راستا همراهی کرده اند. به همین منظور وزارت حج و اوقاف برنامه جدیدی را  برای جلوگیری از نفوذ طالبان و نیز استفاده این گروه از احساسات مذهبی، روی دست گرفته اند و به همین دلیل به ملا امامانی که در مساجد براساس تلاش های طالبان حملات انتحاری را توجیه و تشویق می کنند، تنبیهاتی را در نظر گرفته است. داعی الحق عابد معاون وزارت حج و اوفاق می گوید: "کسانی که ثابت شود که علیه منافع کشور صحبت می‌کنند و مردم را تشویق به انجام حملات انتحاری می کنند و یا این گونه گروهها را در مساجد جا دهند، طبعاً تصمیم ما در این قسمت قاطع است". هم چنین حکومت افغانستان از امامان مساجد خواسته که از تبلیغ "علیه منافع ملی و به نفع کشورهای بیگانه" خودداری کنند. وزارت حج و اوقاف اعلام کرده که اگر امامان مساجد به این درخواست توجه نکنند، از وظایف خود برکنار شده و به نهادهای امنیتی معرفی خواهند شد.

این اقدام جدیدی است که حکومت افغانستان روی دست گرفته است، اما هنوز روشن نیست که منظور حکومت افغانستان از" منافع" کشور چیست؟. آیا این ملا امامان بعد از این حق ندارند علیه حکومت افغانستان سخنی بگویند و از عملکرد حکومت انتقاد کنند، یا این که علنا از گروه طالبان حمایت کنند و انتحاری گری را تشویق و با انتحار گران همکاری کنند. درو اقع اینجا دو نکته اساسی وجود دارد، اگر چنانچه ثابت شود که ملا امامی مردم را به حملات انتحاری تشویق می کند و مردم را به سوی خشونت هدایت می کند، قطعا مجرم است و این وظیفه محکمه است که در مورد او تصمیم بگیرد و این موضوع تازگی ندارد، زیرا براساس قانون جزای افغانستان جرم است و نیاز به این همه توضیحات و موضع گیری ها از سوی وزارت حج و اوقاف نبود. اما  اگر منظور حکومت افغانستان این است که ملا امامان دیگر حق ندارند که علیه حکومت سخنی بگویند و از حکومت انتقاد نمایند، چنین چیزی را حکومت جلوگیری ندارد، زیرا آزادی بیانی که در قانون اساسی افغانستان آزاد گذاشته شده است، این محدودیت سبب تضییع حق آنان در مورد آزادی بیان می شود.

این موضع گیری از سوی وزارت حج و اقاف بسیار دو پهلو است از یک سو می گوید که علیه منافع ملی حرف نزند و مشخص نمی کند که منافع ملی چه است و حد و مرزآن تا کجا است واز سوی دیگر نمونه هایی که می اورند منظور شان طالبان و گروههای انتحاری است، اما مشخص نمی کند و نمی گوید که ملا امامان از طالبان تبلیغ و حمایت نکنند. اخیرا در ولایت غزنی شماری از امامان مساجد به "تبلیغات ضددولتی" پرداخته‌اند و حکومت مجبور به جلوگیری از آن شده است. آنچه گفته آمدیم روشن می شود که منظور حکومت این است که ملا امامان از تبلیغ نکنند و گرنه برخورد قاطع با آنان خواهند شد. زیرا مقامهای حکومتی گفته‌اند که نگران هستند که از مساجد و مکانهای مذهبی به نفع طالبان استفاده شود و یا این مکانها، به محلاتی برای فعالیتهای ضد حکومتی تبدیل شود. همچنین پیش از این در مواردی اداره امنیت ملی گزارش داده که مهاجمان انتحاری از مکانهای مذهبی مانند مسجدها و مدرسه‌های دینی به عنوان پناه گاه استفاده کرده و از حمایت شماری از امامان مساجد برخوردار بوده اند.

در واکنش به این تصمیم امامان جمعه در برخی از مسجدهای چند شهر و از جمله کابل، بلخ، جلال آباد و خوست به طرح مسائل سیاسی در خطبه‌های نماز جمعه پرداختند و شماری از امامان مساجد در کابل هر چند تاکید کرده‌اند که هیچ کسی حق ندارد که از اماکن مذهبی مانند مسجدها به نفع گروههای سیاسی مشخص استفاده کنند، اما گفته‌اند که علما حق دارند که مردم و دولت را از انجام کارهای بد منع کنند. در این که ارشاد مردم برای عدم ارتکاب کارهای بد وظیفه علما است، تردید وجود ندارد، اما مسئله این است که آیا پناه دادن تروریست های انتحاری و کشتن افراد بی گناهم نتیجه، کاردرستی است؟.

ظاهرا مشکل اساسی که امروز ها مطرح است این است که  برخی از کسان تلاش دارند، از این طریق مردم را گرفتار تشویش کنند. در حالی که آب از سر این مردم گذشته است. حال سئوال این است که درافغانستان چند مسجد وجود دارد و چرا به راحتی در خدمت گروههای رافراطی قرار می گرند؟.

بر اساس برخی آمارها، در سراسر افغانستان حدود 126 هزار مسجد وجود که از آن جمله تنها شش هزار مسجد رسما در وزارت حج و اوقاف ثبت شده و امامان آنها از سوی دولت منصوب می شوند و ماهانه از وزارت حج و اوقاف، حقوق می گیرند. حال سئوال این است که از این همه مساجد ثبت نشده، حکومت افغانستان چگونه با عوامل طالبان در داخل مساجد مقابله خواهند کرد؟. در حالی که از تعداد یادشده فقط 6 هزار نفر ثبت گردیده است و باقی ثبت نگردیده است. روشن است که گروه طالبان از مساجدی استفاده می کنند و آنجار را در واقع مرکز خود قرار می دهند، بیشتر مکانهای دور افتاده ای است که در آنجا به فعالیت مشغولند. حال آیا در حکومت افغانستان توان مقابله با چنین ملا امامانی را دارند که هم در مناطق دور افتاده قرار دارد و هم در آن محل ظالبان حکومت می کنند، در چنین وضعیتی  طبیعی است که ملا امامان این گونه ای از ترس جان خود هم که شذه به نفع طالبان تبلیغ کنند.

نکته جالب توجه این اشت که از 6 هزار مسجدی که راجستر شده است، اگر ملا امامان این گونه مساجد به نفع ظالبان حرف بزند، مسجق جزا است، اما وقتی که اصلا جزایی در کار نیست، چه باید کرد؟. دولت افغانستان با همه این طمطراقی که این موضوع را اعلام کرده است، تهدید کرده است که اگر به فعالیت های ضد دولتی اقدام کند، از فعالیت در مسجد اخراج و معاش شان را از وزارت حج و اوقاف قطع می کند.روشن است کسی که با گروه طالبان ارتباط داشته باشند، نیازی به این معاش دلتی ندارند و نیز ملا امامانی که به نفع طالبان تبلیغ می کنند در مناطقی اند که وزارت حج و اقاف این مساجد را رراجستر نکرده و ملا امامش هم ازسوی حکومت معاش در یافت نمی کند، در چنین وضعیتی ایا حکومت افغانستان توانایی تسلط بر چنین کسانی را دارد؟.

به هر حال این ابلاغیه هرچند کار نیک است، اما به نظر می رسد که با تهدید ره بجایی برده نمی شود و باید برای جلوی گیری از نفود طالبان چاره اساسی و کار اساسی کرد.


May 6th, 2012


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
گزیده مقالات